Wszystkie osoby mają jedną wspólną cechę: język wydaje się nienaturalny. – Hans Asperger
Hans Asperger wymownie opisał niezwykły profil umiejętności językowych, który obejmował problemy z umiejętnościami konwersacji, „melodią” lub tokiem mowy oraz niezwykłą historią rozwoju języka, taką jak wczesny lub późny rozwój mowy. Opisał również tendencję niektórych małych dzieci do mówienia jak dorosły z zaawansowanym słownictwem i używania dość skomplikowanych zdań. Asperger napisał, że: „jeśli się uważnie słucha, niezmiennie można wychwycić tego rodzaju nieprawidłowości w języku osób z autyzmem, a ich rozpoznanie ma zatem szczególne znaczenie diagnostyczne”. Kryteria diagnostyczne Christophera Gillberga potwierdzają nietypowy profil umiejętności językowych, przy czym do rozpoznania zespołu Aspergera wymagane są co najmniej trzy z następujących cech mowy i języka:
- opóźniony rozwój mowy
- pozornie doskonały ekspresyjny język
- formalny język pedantyczny
- dziwna prozodia, osobliwa charakterystyka głosu
- zaburzenia rozumienia, w tym błędne interpretacje dosłownych/dorozumianych znaczeń.
Kryteria diagnostyczne Petera Szatmari i współpracowników również rozpoznają dziwne cechy mowy i wymagają co najmniej dwóch z poniższych:
- nieprawidłowości w fleksji
- mówienie za dużo
- mówi za mało
- brak spójności w rozmowie
- idiosynkratyczne użycie słów
- powtarzające się wzorce mowy.
Te kryteria diagnostyczne obejmują zarówno oryginalne opisy Hansa Aspergera, jak i te cechy zdolności językowych rozpoznawane przez klinicystów przeprowadzających ocenę diagnostyczną. Kryteria diagnostyczne Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego dla zespołu Aspergera w DSM-IV i kryteria Światowej Organizacji Zdrowia w ICD-10 krótko odnoszą się do umiejętności językowych, ale stwierdzają, że „nie ma klinicznie istotnego ogólnego opóźnienia w posługiwaniu się językiem”). Niestety może to być interpretowane jako brak jakichkolwiek niezwykłych cech umiejętności językowych. W wieku pięciu lat dziecko z zespołem Aspergera nie ma ogólnych opóźnień językowych, ale badania naukowe, doświadczenie kliniczne i opisy rodziców wskazują, że dziecko lub dorosły jest niezwykły w odniesieniu do określonych i bardziej subtelnych aspektów językowych . Tekst towarzyszący kryteriom diagnostycznym w DSM-IV odnosi się do sposobu, w jaki język może być nienormalny pod względem zaabsorbowania danej osoby określonymi tematami, gadatliwości i braku doceniania i wykorzystywania konwencjonalnych zasad konwersacji oraz faktu, że dziecko może mieć słownictwo typowe dla osoby dorosłej. Niestety te cechy nie są uwzględnione w kryteriach diagnostycznych DSM. Moim zdaniem niezwykłe zdolności językowe są istotną cechą zespołu Aspergera i powinny zostać uwzględnione w przyszłych rewizjach kryteriów DSM.