Mutyzm wybiórczy częściej dotyka dziewczynki niż chłopców, a przyczyną unikania mowy jest zwykle lęk. Kiedy ktoś jest niespokojny, reakcją może być walka, ucieczka lub zamrożenie. Tak więc niepokój może sprawić, że osoba będzie poruszona i niespokojna (walka), będzie próbowała uciec lub uniknąć sytuacji (ucieczka) lub zastygnąć w stanie niemożności uczestniczenia lub rozmowy. Dzieci z zespołem Aspergera, u których we wczesnych latach rozwija się mutyzm wybiórczy, mogą mówić płynnie, gdy są zrelaksowane, na przykład w domu, ale w szkole ich poziom lęku jest tak silny, że nie są w stanie (nie chcą) mówić. Programy leczenia powinny koncentrować się na tym, które aspekty kontekstu wywołują niepokój, oraz na opracowywaniu strategii zachęcających do relaksu i pewności siebie.