https://www.remigiuszkurczab.pl/aspergeraut.php
Cele oceny funkcjonalnej
Przedostatnim etapem oceny w analizie behawioralnej jest zbadanie związków między docelowym zachowaniem (zachowaniami) a warunkami środowiskowymi oraz postawienie hipotez dotyczących związków, które hamują nabywanie lub stosowanie zachowań adaptacyjnych i/lub wspierają stosowanie zachowań problemowych. W analizie behawioralnej proces ten, określany w najszerszym znaczeniu jako ocena funkcjonalna, analizuje takie relacje w kategoriach pojęć stosowanych w eksperymentalnej analizie zachowania. Dlatego pierwszym pytaniem jest próba zdefiniowania operantów (klas funkcjonalnych), których członkiem jest docelowe zachowanie, ponieważ inne procesy (np. Wzmocnienie) działają na operantów), a nie indywidualne zachowania zdefiniowane topograficznie, które są członkami klas operantów. Operant to klasa zachowań zdefiniowana przez tożsamość funkcjonalną; to znaczy każde zachowanie, które wywołuje taki sam efekt w środowisku, jest członkiem operanta. Znaczenie dążenia do prowadzenia oceny funkcjonalne oparte na klasach operantów można łatwo docenić, rozważając praktyczny przykład. Załóżmy, że zakłada się, że samouszkodzenia dziecka są wzmacniane przez ucieczkę od wymagań zadaniowych. Można zaproponować interwencję polegającą na nauczeniu dziecka używania symbolu w celu zażądania przerwy w czynnościach, a także można nauczyć dziecko uzyskiwania przerwy za pomocą symbolu. Jeśli jednakże, samookaleczenia nadal skutkują ucieczką od żądań, wtedy ucieczka przed użyciem symboli i samookaleczenie obejmują topograficznie odmiennych członków tej samej klasy operantów, a wzmacniające użycie symboli wzmocni wszystkich członków klasy operantów, w tym samookaleczenia. Chociaż to wzmocnienie może nie być od razu widoczne, jeśli prospołeczna reakcja komunikacyjna wymaga mniejszego wysiłku niż samouszkodzenia, cała klasa funkcjonalna, w tym samouszkodzenia, może zostać wzmocniona pod względem częstości występowania i odporności na wyginięcie. Skuteczna interwencja będzie zatem prawdopodobnie wymagać wygaszenia lub przekroczenia czasu, aby zadziałały w przypadku problematycznego zachowania, oprócz wzmocnienia reakcji komunikacyjnej . Początkowa hipoteza dotycząca topograficznie odmiennych zachowań, które mogą należeć do jednej klasy operantów, może zwiększyć efektywność procesu oceny, ponieważ badanie odpowiednich poprzedników i konsekwencji można następnie przeprowadzić dla hipotetycznej klasy operantów, a nie dla każdego indywidualnego zachowania zdefiniowanego topograficznie . Częste współwystępowanie zachowań docelowych lub konsekwentne występowanie w określonej kolejności to wstępne wskaźniki możliwej przynależności do wspólnej klasy funkcjonalnej. Takie współwystępowanie jest jednak tylko ograniczonym wskaźnikiem tożsamości funkcjonalnej, a analityk behawioralny często preferuje bardziej pracochłonną ścieżkę oceny funkcji określonych topograficznie indywidualnych zachowań i wyprowadzania hipotez dotyczących przynależności do klas operantów na podstawie wyników tych ocen. Po opracowaniu hipotezy roboczej dotyczącej przynależności do klasy operantów lub po podjęciu decyzji o ocenie poszczególnych zachowań, analityk behawioralny będzie następnie chciał zidentyfikować możliwe pozytywne lub negatywne procesy wzmacniania podtrzymujące te zachowania. Czyniąc to, analityk behawioralny będzie miał świadomość, że procesy wzmacniania są tylko jednym z możliwych zestawów procesów podtrzymujących zachowania, które mogą być również bezpośrednio wywoływane przez procesy, takie jak stymulacja awersyjna harmonogramy wzmacniania lub przesunięcia w harmonogramach wzmacniania (w tym przesunięcia do wyginięcia) , a także mogą zostać wywołane przez wcześniej neutralne bodźce poprzez warunkowanie Pawłowa . Analityk behawioralny pracujący z dziećmi z ASD będzie również pamiętać, że oprócz procesów pozytywnego wzmocnienia społecznego, ucieczki od wymagań zadaniowych i automatycznego wzmocnienia, które są często identyfikowane jako podtrzymywanie problematycznych zachowań u dzieci z zaburzeniami rozwojowymi , problematyczne zachowania mogą być również podtrzymywane przez ucieczkę od specyficznie awersyjnej stymulacji sensorycznej . Co więcej, skuteczne namacalne wzmocnienia dla dzieci z ASD, oprócz tych często identyfikowanych dla dzieci z innymi (lub nie) niepełnosprawnościami, mogą obejmować przedmioty wykorzystywane w określonych powtarzających się zachowaniach. Niemal z definicji zachowania uważane za problematyczne będą wywoływać reakcję opiekunów. Dlatego nawet jeśli zidentyfikowano wiarygodny związek między zachowaniem problemowym a hipotetycznym wzmocnieniem (np. interakcja z opiekunami), jeśli związek ten został zidentyfikowany na podstawie czysto opisowej oceny, zawsze będą podstawy do wątpliwości, czy stanowi on wzmocnienie funkcjonalne relacja. Zaufanie do istnienia związku funkcjonalnego znacznie wzrośnie, jeśli okaże się, że problematyczne zachowanie jest bardziej prawdopodobne w obecności odpowiedniej operacji ustanawiającej (EO) (Cooper i in., 2007), takiej jak względna deprywacja interakcji z opiekunami. Ustanowienie (tam, gdzie to możliwe) hipotetycznych klas operantów i identyfikacja relacji między hipotetycznymi operantami a możliwymi procesami wzmocnienia i EO będzie zatem kluczowe dla procesu oceny funkcjonalnej, niezależnie od zastosowanych konkretnych metod oceny. Tam, gdzie to możliwe, ocena będzie również próbą zidentyfikowania odpowiednich bodźców dyskryminacyjnych, które mogą kontrolować produkcję i zachowanie docelowe i potencjalnie funkcjonalnie równoważne zachowania zastępcze, które można wzmocnić, aby zastąpić zachowanie docelowe. Ocena funkcjonalna będzie również starała się oszacować względną skuteczność zachowania docelowego i potencjalnych zachowań zastępczych pod względem względnego wysiłku reakcji oraz wielkości wzmocnienia, opóźnienia i harmonogramu procesów wzmacniania, które obecnie podtrzymują zachowania docelowe i potencjalne zachowania zastępcze. Wreszcie, zwłaszcza jeśli ma być przeprowadzona tylko ocena opisowa, analityk behawioralny będzie szukał informacji na temat wszelkich wcześniejszych programów interwencyjnych i ich wpływu na docelowe zachowanie. Takie informacje mogą być szczególnie przydatne w określaniu statusu hipotetycznych relacji odpowiedź-wzmacniacz. Jeśli zachowanie, o którym przypuszcza się, że jest utrzymywane przez kontyngentną uwagę opiekuna, nie zostało zredukowane przez wcześniejszą dobrze wdrożoną interwencję mającą na przykład na celu zwiększenie poziomu niekontyngentnej uwagi opiekuna, analityk behawioralny może wątpić, czy relacja behawioralna-uwaga ma charakter funkcjonalny.